Zo. Die leuke foto van de oudejaarsavond mag er ook op. Toch eerst nog wel even dat Snapseed filtertje erover; die pukkel wegshoppen en een beetje meer sprankeling in de ogen. En nu kan de foto op social media!

‘Mam! Doe normaal!’

Herken je het? Of dit: je hebt een geweldige foto van je tiener gemaakt en zet deze heel trots op Facebook. ‘Mam!’ sist de tiener. ‘Doe normaal! Haal die foto eraf, heb je niet gezien hoe mijn haar zit daarop?! Ik heb een Betty!’ (Ik weet als moeder nog steeds niet wat een Betty precies is, maar ik weet wel dat als je dat op/in/aan je haar hebt zitten, de foto niet op sociale media kan). ‘Je ziet er prachtig uit!,’ roep je nog, maar je haalt hem er toch maar af.

Ik ben een merk. Jij bent een merk. Wij zijn een merk.

Kinderen zijn een merk. Ja, dat lees je goed. Je kind is op sociale media een merk dat hij of zij zelf opbouwt. Personal branding. En dus moet de foto geweldig zijn, of juist enorm grappig. Filtertjes eroverheen. Er wordt echt nagedacht door tieners over hoe ze er op een foto online uitzien. Het aantal likes is belangrijk. Niet voor alle kinderen, maar voor het gros toch wel.

Mijn jongste zoon heeft het allemaal uitgevogeld. Je zet maar eens per week (of nog minder frequent, maar zeker niet vaker!) een foto op Instagram. En die foto zet je er liefst op zondagavond om 20 uur op. Dan zitten, volgens zijn berekening, de meeste mensen op Insta. En dat levert dan dus de meeste likes op. Geen vijftig likes binnen de eerste vijf minuten? Dan is er iets serieus mis met de foto. Althans, volgens mijn jongste.

Als moeder probeer ik ze te vertellen dat ze zichzelf niet mooier hoeven te photoshoppen. Een gefilterde wereld is geen werkelijkheid en ik hoop dat ze zich daarvan wel bewust blijven.

Wat kinderen zelf liken op sociale media, bepaalt deels waar ze voor staan. Merkkleding, een artiest die ze geweldig vinden, een schoenenmerk, een restaurant of café, een vlogger die ze volgen – ze denken erover na en het draagt bij aan hun eigen personal branding: wie ben ik, waar hou ik van en wat wil ik uitstralen. Ze zijn zich er vaak minder goed van bewust dat ze daardoor wel meer reclames zien van dat merk schoenen dat ze geliked hebben op Facebook of zijn gaan volgen op Instagram of Snapchat.

Vloggers zijn influencers

Kinderen houden erg van vloggers. Enzo Knol, BeautyGloss, StukTV, maar ook Bibi, een meisje van nog geen tien jaar oud. Zij maakt vlogs en ontving afgelopen voorjaar een prijs voor beste nieuwkomer. De vloggers zelf zijn het ultieme voorbeeld van een merk. Sommige kinderen roepen dat ze later vlogger willen worden. Wat deze vloggers dragen, eten, luisteren, gamen – dat wil je kind vaak ook! Ze liken dezelfde merken als hun idolen en volgen dezelfde mensen op Instagram. Populaire vloggers zijn sterke influencers voor je kind. Eet Joy van Beautynezz een reep Milka chocolade of ligt deze opzichtig in beeld? Reken maar dat je kind de volgende keer vraagt of je ook zo’n reep mee kunt nemen. Draagt Instagrammer Claartjerose haar eigen ontworpen sieraden? Dan willen meiden die sieraden ook hebben.

OpMERKzaam bewustzijn creëren

Moet je daar als ouder iets mee? Nou, ja en nee. Eerst de nee: het is van alle tijden dat we een merk van onszelf maken en daar influencers bij hebben. Wij keken door tijdschriften om te zien wat onze idolen, zoals Madonna en George Michael, droegen, dronken of luisterden. En dan wilde we dat vaak ook. Maar ook ja: want online gaat de invloed vaak veel verder dan alleen een plaatje in een tijdschrift. En vloggers zijn daarbij vaak ook nog gewone jongeren, waar kinderen zich makkelijker mee kunnen identificeren dan met supermodellen of grote sterren. Praat over die beïnvloeding met je kind. Eet Joy Milka repen? Prima. Maar dat betekent niet dat je kind ze ook hoeft te hebben. Kijk samen eens naar wat vloggers en bespreek wat je ziet. Vaak worden vloggers ook betaald om producten in beeld te laten zien. Als je je kind daarop wijst, kun je het leren eigen keuzes te maken. Zo maak je je kind opMERKzaam.

Zomaar iedereen filmen en online zetten, dat mag niet.

Wil je kind zelf gaan vloggen? Ga eerst eens samen zitten. Vraag aan je kind waarover de vlogs zouden moeten gaan. Bespreek grenzen. Mag je kind wel of niet vanuit huis vloggen? Wel of niet familieleden erop? Wel of niet vanuit zijn slaapkamer? Realiseert je kind zich dat vloggen gelijk kan staan aan het verlies van privacy? Want volgers willen graag alles weten! Daarbij moet je kind de privacy van anderen ook respecteren. Zomaar iedereen filmen en online zetten, dat mag niet. Als vlogger moet je ook regelmaat hebben. Iedere drie dagen iets online zetten dat de moeite is, bijvoorbeeld. Wil je kind dat wel? Je kind moet ook leren omgaan met nare reacties op de vlogs. Je kunt eventueel wel meldingen op YouTube uitschakelen, maar dan vinden volgers wel een andere weg om te laten weten wat ze ervan vinden. Wil je kind toch heel graag gaan vloggen? Laat de vlog dan, zeker in het begin, voor het posten goedkeuren door jou. En wordt dan voorlopig zijn of haar grootste fan! Steun je kind in het uiten van zijn creativiteit. Misschien is je kind wel een heel opMERKelijke vlogger!